بررسی میزان تمایل به پرداخت قیمت بنزین

ارزانی سوخت و کاهش ارزش واقعی آن در سالیان گذشته و افزایش مالکیت وسیله‌ی نقلیه‌ی شخصی در این سال‌ها موجب شده تا سفر با وسایل شخصی در مقایسه با سایر وسایل نقلیه از جاذبه‌ی بیشتری برخوردار شود. این امر به‌نوبه‌ی خود موجب افزایش آلودگی هوا، شلوغی شبکه و مشکلات عدیده‌ی دیگری در شهرهای بزرگ شده است. از آنجا که تغییر قیمت بنزین بر رفتار مسافران در انتخاب وسیله‌ی سفر شهری مؤثر است، تقاضای حمل و نقل را دچار تغییر کرده، در درازمدت بر امکانات و زیرساخت‌های مورد نیاز بخش حمل و نقل اثر خواهد گذاشت. در این پژوهش سعی بر آن است تا ضمن بررسی میزان «تمایل به پرداخت افراد برای بهای بنزین، تأثیر این افزایش قیمت بر تابع تقاضای حمل و نقل محاسبه و ارزیابی شود. در این راه از اطلاعات رجحان بیان‌شده استفاده شده و آمارگیری از شهروندان تهرانی با استفاده از روش پستی انجام و از طریق سؤالات مناسب، «تمایل به پرداخت» شهروندان اندازه‌گیری شده است. براساس اطلاعات جمع‌آوری شده، مدل‌های انتخاب یک‌مرحله‌یی رتبه‌یی و دومرحله‌یی دوگانه و رتبه‌یی پرداخت شده و براساس آن میزان تمایل به پرداخت قیمت بنزین در صورت استفاده از وسایل نقلیه‌ی شخصی و عوامل تأثیرگذار بر آن معین شده است. با استفاده از این مدل‌ها می‌توان میزان همراهی مردمی برای تحمل مازاد قیمت بنزین را تعیین کرد. نتایج مدل‌های تمایل به پرداخت نشان می‌دهد که داشتن مزیت‌های اجتماعی همچون سطح آموزشی بالا یا شغل تخصصی و داشتن سن بیشتر برای مردان بر افزایش تمایل به پرداخت مؤثر است. همچنین تأهل افراد بر میزان تمایل به پرداخت آنان تأثیر منفی دارد. مقایسه‌ی مدل‌های یک‌مرحله‌یی و دومرحله‌یی مشخص کرد که این دو نوع مدل تفاوت آشکاری با یکدیگر ندارند.